معماری صدر مسیحیت ، بیزانس
خلاصه اي از مطلب اصلي
مقدمه
قرنها ساختن کلیسا در رأس کار معماری در اروپا بوده است. حتی امروز نیز بیشتر شهرهای اروپایی در سیطرة کلیسایی است که در وسط شهر قرار گرفته و به سیمای شهر ساختار بصری و معنا بخشیده است. سکونتگاههای یونانی و رومی، ظاهری پیچیده تر داشت، اما شاخصة شهر مسیحی کلیساهای آن بوده ؛ فقط گاهی قلعه کانون دومی برای شهر پدید می آورد. با آنکه معماری کلیسایی در طول تاریخ تحولات بسیاری داشته است، منشأ آن را می توان در دوران صدر مسیحیت جست. از همان آغاز، معدودی روابط فضایی با کیفیتی عمیقاً نمادین را به منزلة مبدأ ساختمان کلیسا اختیار کردند، یعنی انگاره های «مرکز» و «معبر» را؛ بدین سان، معانی بینیادی وجودی را از منظر میسحی تفسیری تازه کردند. علاوه بر این ویژگیها، فراگیرتر بودن اهمیت فضای داخلی از صفات بارز معماری صدر مسیحیت است ـ صفتی که هموارهاهمیت خود را حفظ کرده است...
تاثیر بیزانس
نخستین تغییر بنیادی در معماری مسیحیت، با حرکت به سمت شهر بیزانس رخ داد. جایی که در آن، سبک شرق و غرب باهم ادغام شده بود. در بناهای شرقی، گنبد تا مدت های طولانی مشخصه ی بارزی محصوب می شد. اکنون این ویژگی با پلان باسیلیکایی غربی پیوند یافته و نتیجه ی آن، ساخته شدن فرم طلیب یونانی بود؛ صلیبی که چهار بازو با طول و عرض یکسان داشت. این مورد، تنها یک نماد مذهبی نبود؛ بلکه واقعیتی عبادی محسوب می شد...
منظر و سکونتگاه
مدت زمانی طولانی گذشت تا امپراطوری روم از بین رفت.این امپراطوری، بیشتر به دلیل زیاده روی هایش تضعیف شد تا بر اثر تاخت و تازها و درگیری هایی که با متجاوزین شمال داشت. در نتیجه، مقر قدرت روم، بنا به شرایط تغییر کرد...
کنستانتین (امپراطور روم که طی سال های 306-337 حکومت می کرد) در سال 325 میلادی به دین مسیحیت گروید و در سال 330م پایتخت امپراتوری روم را ...
بنا
مسیحیت توسط پطر کبیر و پل مقدس وارد روم شد و از آن زمان، این دین و بناهای جدید آن ترویج یافت. هرجا که ممکن بود، بناهای قدیمی را تغییر می دادند و هرجا بنای جدیدی می ساختند، از سبک بناهای باسیلیکایی استفاده می کردند. این سبک، اصولا دارای پلان های مستطیلی ساده با محرابی نیم دایره در انتها بود. این مستطیل به سه قسمت تقسیم می شد: یک تالار مرکزی با دو راهروی جانبی که با ستون از هم جدا می شد و تزئینات کلی که تا دوران گوتیک ادامه داشت. راهروی مرکزی کلیسا در بالای ستون ها، دارای دیواری صاف با پنجره هایی بود که نور را به سمت...
پرداخت
حجم بیرونی باسیلیکاها و بناهای گنبدین بیزانسی را معمولا چون لفافی خنثا متشکل از دیوارهای بنایی می ساختند. ستون برای اینکه هیچ جلوة سازه ای نداشته باشد صرفا چون عنصری منفک جلوه می کرد و به جای سنگ از آجر استفاده می کردند. از این راه تباینی ظریف بین ستونها و فضای داخلی پرمایه و ملکوتی پدید می آوردند. این طرز پرداخت فضای داخلی با طرز پرداخت اندامهای آدمی واری که در دورة کلاسیک می بینیم تفاوت بنیادی دارد. در اینجا رواقهایی بی هیچ وظیفة سازه ای در کنار شبستان قرار گرفته است. در بیشتر موارد ستونها از نظر سازه ای زاید و ارتفاع و قطر ...
و سرستونشان بسیار متنوع است. بنابراین متضمن هیچ حالت آدمی وار خاصی نیست، اما لابد آنها را عناصری معنادار و وسیله ای برای تأکید بر حرکت طولی می شمرده اند.
امروزه عموماً چنین می پندارند که پیشانی رواقهای کلیسای لاترانو در اصل صاف بوده و همین شیوه در کلیسای سان پی یترو هم به کار رفته است. خطوط افقی این پیشانی حرکت را قویا مجسم می کند؛ اما در همان حال شبستان به دو منطقه مجزا تقسیم شده است: یکی دیوار بلند فوقانی و دیگری ردیف ستونی که دیوار بر آن...
سانتا کوستانتسا
بیرون از حصار شهر رم، در خیابان نومنتانا ، مجموعه بناهای بسیار جالبی از دوران صدر مسیحیت برجاست. بنای اصلی این مجموعه امروزه باسیلیکای سانت آنیِزه فوئوری له موراست که در سالهای 625 تا 638م تبر قبر شهید عذرا ساخته اند – کلیسایی که با آن، تاریخ معماری صدر مسیحیت در رم به پایان می رسد.
پیش تر قبر در دخمه ای جدا در کنار باسیلیکایی ترحیمی...
سانتا کوستانتسا از همه بناهایی که از عهد قسطنطین در رم باقی است سالم تر مانده است. باسیلیکاهای بزرگ یا ویران و یا بازسازی شده است، اما مقبرة قسطنطنیه به جز تزیینات داخلی اش کاملا سالم مانده است. این بنا گواهی است بر کیفیت خوب طرح ریزی و اجرا که در رم صدر مسیحیت کماکان میسر بوده است. این بنا شاهکار یگانة معماری نیز هست. حجم بیرونی این بنای مدور از کاربرد سادة اصول معماری دورة باستان متأخر حکایت می کند. این بنا در اصل رواقی...
سانتا سابینا
سالم ترین با سیلیکایی که از صدر مسیحیت مانده با سیلیکای واقع بر تپه آونتینه است. این بنا سانتا سابیناست که در فاصلة سالهای 422 و 432م ساخته شده و دارای وضوح و خلوص آثار قوام یافته است. دیگر آزمون دورة قسطنطین به پایان رسیده و باسیلیکا به صورت کلاسیک خود بازگشته است. پلان بسیار ساده است: تالاری که در هر جانب آن یک راهه و یک محراب عمیق و فراخ قرار دارد. تالار نسبتا مرتفع است و تناسبات کشیده اش به فضای داخلی روشنایی و شکوهی تازه می بخشد. این شکوه شاخصة ردیف ستونهای قرنتی مجلل و شیاردار نیز هست. فضای...
ایاصوفیه
در طی شورش نیکه در سال 532م باسیلیکای کهن حکمت قدسی در قسطنطنیه که به عهد قسطنطین تعلق داشت در آتش سوخت. یوستنیانوس بلافاصله تصمیم گرفت بر جای آن، کلیسای تازه و بسیار شکوه تری بسازد. شاید آن وقت در خیال خود نوعی تازه از معماری مقدس می پرورد، از همان نوع در حوالی سال 525م در سرگیوس و باکوس پدید آورده بود.
این شیوه را حتی به راوننا هم صادر کرده بود و اندکی بعد کار ساختن سانتا ویتاله مرتبط با این خال تازه آغاز شد در سال...
سان مارکو
یکی دیگر از کلیساهای برجسته دوره بیزانس کلیسای سان مارکو است که نخستین کلیسای جناب مَرقُس در ونیز را به سال 830م برای نگه داری بقایای جسد این کاتب انجیل ساختند. طرح انتظام فضایی آن کلیسا را از کلیسای حواریون مقدس یوستینیانوس واقع در قسطنطنیه برگرفتند...
تصور فضا و سیر تحول آن
از نمونه هایی که آوردیم معلوم شد که صفات بارز معماری صدر مسیحیت ویژگیهای بنیادی ای فارغ از تفاوتهای کارکرد و اوضاع محیطی است. در هر کلیسای صدر مسیحیت همان میل به جسمانیت زدایی و اهمیت فضای داخل را می یابیم، یعنی میل به فضای روحانی را. مؤمنی که به بنا وارد می شد قرار بود واقعاً احساس کند که به سماوات گام نهاده است و اشک شادی از دیده فرو بارد. روحانی کردن فضا از طریق مخالفت با میراث معماری یونان محقق شده است : مخالفت ...
معنا و معماری
خیال مسیحانه از عالم را نمی توان چیزی دانست که از پدیده های طبیعی یا انسانی یا تاریخی انتزاع شده باشد. انسان مسیحی معتقد بود که با سلطه بر طبیعت یا فهم خویشتن یا عمل هدفمند نمی توان به امنیت وجودی رسید. این بدان معنا نیست که او از این ابعاد وجود غافل بود، بلکه بدین معناست که آنها را فرع بر یک بعد معنوی تازه می دانست. انسان صرفا با رشد دادن نفس خویش می ...
سن ویتاله، راونا، ایتالیا،
(32-47میلادی).
این کلیسای صدر مسیحیت شامل دو هشت ضلعی داخلی آن، از گنبد ضعیف سفالینی که سقف آن چوبی است، محافظت می کند. داخل بنا، کاملا ...
متروپلیس کوچک،آتن (1250).
این کلیسای جامع بسیار کوچک با ابعاد 11.5 در 7.5 متر، با سنگ های مرمرین ...
سن فوسکارا،تورچلُو، ونیز (1008)
این کلیسای قدیمی بروی جزیره ی کوچکی در تالابی در ونیز ساخته شده است. ستونهای مرمرین آن به سبک ستونهای کورنتی و قوس های رومی ساده ی روی آنها، از ویژگیهای معماری کلیساهای بیزانس ...
سن آپولیناره، راونا، ایتالیا (534)
کلیسای باسیلیکایی برگرفته از معماری غیرمذهبی رومی. این بنا، نمونه ی زیبایی از عصر شگرف سلطنت جاستینیان (قرن ششم) در راوناست...
سن آپولیناره ی جدید، راونا، ایتالیا، (490)
رواق آراسته ی تالار مرکزی، تکیه گاه دیوار مسطحی مزین به موزاییک هایی با طرح قدیسین است. پنجره های بلند با عنوان پنجره های سقفی، نور را به درون صحن اصلی هدایت می کنند. سقف کلیسا...
گنبد کاتولیک، صومعه ی هوسیوس لوکاس، یونان (حدود 1020)
گنبد و گوشه سازی این گنبد، با طلا و موزاییک های رنگین پوشانده شده است. به کمک تفکر مهندسی در معماری بیزانسی، مشکل ...
کلیسا، دافنی، یونان (حدود 1080)
کلیساهای یونان، سبک خاص بیزانس خود را توسعه دادند. موزاییک کاری نقش حضرت مسیح ...
منابع:
1- معنا در معماری غرب ( کریستیان نوربرگ-شولتس )
2- آشنایی با معماری جهان ( محمد ابراهیم زارعی )
3- تاریخ مختصر معماری ( کریستف هوکر )
4- مرجع معماری جهان ( ورنون گیبرد )
5- هنر در گذر زمان
براي دريافت كامل اين پروژه در 55 صفحه (كه مخصوص درس معماري جهان ميباشد) در قسمت نظرات پيام بگذاريد يا با شماره 09380921058 تماس بگیرید...
هزینه این پروژه مبلغ ده هزار تومن میباشد
نظرات شما عزیزان:
ارسال در تاريخ 21 اسفند 1388برچسب:معنا در معماری غرب , آشنایی با معماری جهان , تاریخ مختصر معماری , مرجع معماری جهان , هنر در گذر زمان , معماری صدر مسیحیت , بیزانس, توسط مهندس رودبارکی
تبادل
لینک هوشمند